SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ
Sıvı içinde bulunan bir cisim sıvı
tarafından yukarıya doğru itilir. Bu itme kuvveti, sıvının kaldırma
kuvveti olup cismin sıvı içinde kapladığı hacim kadar hacimdeki sıvının
ağırlığıdır.
F=Vbatanhacim.r = Vbatanhacim.d.g
Sıvı içine bırakılan bir cisme aynı anda iki kuvvet etki eder:
G=Cismin ağırlığı G=V.dcisim.g
F=Sıvının kaldırma kuvveti F=V.dsıvı.g
Yüzme Ve Batma Koşulları
I) G>F ise; dc>ds olur. Bu durumda cisim batar.
II) G=F ise; dc=ds olur. Bu durumda cisim sıvı içinde nereye bırakılırsa orada kalır.
III)
G<F ise; dc<ds olur. Bu durumda cisim sıvı içinde yukarıya
yükselmeye başlar. Cismin bir kısmı sıvı dışına çıkınca cisim dengeye
gelir.
Bu durumda: G=F olur.
V.dc.g=Vbatan.ds.g
dc/ds=Vbatan/V=batma miktarı olur.
Örneğin, eğer cismin özkütlesi 1g/cm3 , sıvının özkütlesi 3g/cm3 ise cismin hacminin 1/3 ü sıvı içine girer.
Bir
cismin bir kısmı veya tamamı sıvı içinde ise ancak cisim batmamışsa
daima cismin ağırlığı sıvının kaldırma kuvvetine eşit alınır.
Aynı cisim farklı sıvılarda şekillerdeki konumlarda dengede ise farklı sıvılar cismi daima aynı kuvvetle kaldırır.
İki cisim bir sıvıda dengede ise GX+GY=F olur.
Bir cisim, birbirine karışmayan X ev Y gibi iki sıvı içinde dengede ise G=FX+FY olur.
Cismin hacminin yarısı X,diğer yarısı Y sıvısı içinde ise dcisim=(dX+dY)/2 olur.
Serbest
bırakıldığında sıvıda batabilecek olan bir cisim iple bağlanarak sıvıya
daldırılmış olsun. İpteki T gerilme kuvveti T=G-F olur. Bu durumda kap
G-T=F kadar ağırlaşmış olur.
Esnek olmayan cisimler iple şekildeki gibi bağlanmış olsun.
T1=G-F ve T2=F-G olur.
T
ip gerilmesini değiştirmek için F kaldırma kuvvetini değiştirmek gerekir. F’yi değiştirmek için
1.Kaptan
biraz sıvı dökerek cisimlerin bir kısmının sıvı dışına çıkmasını
sağlamak gerekir.Bu durumda cismin sıvı içindeki hacmi azaltılmış
olur.Veya;
2.Kaptaki sıvının özkütlesini değiştirmek gerekir.
İçi
hava dolu esnek balon iple kabın tabanına bağlı olsun. Bu durumda T=F-G
olur. İpteki gerilme kuvvetini değiştirmek için F kaldırma kuvvetini
değiştirmek gerekir. F’yi değiştirmek için;
1.Sıvının özkütlesini değiştirilmelidir.Veya;
2.Sıvının
balona yaptığı basınç değiştirilmelidir.Basın artarsa,balonda içindeki
havanın basıncını artırma için hacmini azaltmak zorunda kalır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder