SAMİPAŞAZADE SEZAİ – SERGÜZEŞT
ESERDE KİŞİLER:
DİLBER: Çocukluğundan beri kölelik yapan kız.
CELAL BEY: Dilber’e aşık evin oğlu.
CEVHER AĞA: Dilber’e yardımcı olmaya çalışan harem ağası.
ESERDE YER ve ZAMAN:
Roman, uzun bir zamana yayılmamış olup, ne zaman geçtiği de tam
olarak belirlenemektedir. Mekân ise ilk önce İstanbul, olayların son
bulduğu yer ise Mısır’dır…
ESERİN ÖZETİ:
Dilber, Kafkasya’dan kaçırılmış ve İstanbul’a getirilerek köle olarak
satılmış küçük bir kızdır. Satıldığı evin sahibesi ve evdeki hizmetçi
Dilber’e evde geçirdiği süre boyunca eziyet eder. Kız, kaçma girişiminde
bulunsa da başarısız olur. Evin sahibinin tayininin çıkması üzerine
Dilber tekrar esirciye satılır. Esircinin evinde Dilber, onun gibi pek
çok kızla birlikte kalmaya başlar.
Bir zaman sonra, Asaf Paşa adında birinin konağına köle olarak
satılır. Paşanın oğlu Celal Bey zamanla Dilber’i sever, Dilber de bu
aşka karşılıksız değildir. Fakat oğlan ailesi bu aşka karşı çıkar ve
kızı tekrar esirciye satar. Dilber bu sefer de Mısır’da bir beyin
yanında köleliğe başlar, burada da türlü eziyetler görür… Bu arada Celal
Bey, Dilber’in aşkından deliye dönmüştür.
Dilber ise işkencelerden kurtulmak için kendine aşık olan bir harem
ağasıyla kaçar, harem ağasının öldürülmesinden sonra ise tekrar aynı
eziyetleri yaşamak istemediği için kendini Nil nehrine atar…
ESERİN TÜRK EDEBİYATINDAKİ YERİ ve ÖNEMİ:
-Sergüzeşt, edebiyatımızda esaret ve beyaz insan ticareti üzerine yazılmış eserlerden en ünlüsüdür.
-Eserde işlenen ana tema kölelik ve esaret olmakla birlikte, o
dönemin evlenme konusundaki gelenek, görenek ve bazı olumsuz yönlerini
okuyucuya yansıtır.
-Türk romancılığı, Sergüzeşt ile birlikte ROMANTİZMden REALİZMe geçiş
aşamasına gelir. Bir yandan Namık Kemal’in etkisini görürüz, bir diğer
yanda ise yeni yeni yayılmakta olan REALİZMin izlerine rastlamaya
başlarız.
-Günlük hayatta karşılaşılan olaylar sade bir dille anlatılır,
gözlemlere yer verilir, tasvirler okuyucuya mekânı yansıtmak için
“abartı yapılmadan” yapılmıştır. Bu yönleri “realizm”in izlerini taşır.
-Samipaşazade Sezai, bazı yerlerde kişiliğini ve duygularını
gizlemez, konu dışına çıktığı zamanlar olur, doğa tasvirlerini de ağır
bir dille yapar. Bu yönleriyle de “romantizm”in izlerini taşımaktadır.
ÖNEMLİ: SERGÜZEŞT, Samipaşazade Sezai’nin ilk ve tek romanıdır. KÜÇÜK ŞEYLER adlı eseri ise hikâyedir. Sanatçının en başarılı olduğu alan da hikâyedir…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder