Güneş Dil teorisinin diğer ismi Güneş Dil Nazariyesi dir.Adından
da anlaşılacağı üzere bir teori olan bu varsayım Ulu Önder Atatürk
tarafından 1930′lu yıllarda Türkçe’nin içine saplandığı derin
bataklıktan ve çıkmazdan kurtarmak amacıyla ileri sürülmüştür.
1930 yılından önce dil ile ilgili asıl amaç kökeni itibariyle Türkçe
olmayan kelimeleri dilimizden atmak, yerine yeni kelimeler
türetmekti.Özellikle Cumhuriyet’in ilanından sonra devrimlere hız veren
Atatürk,dil devrimini de başlatmış ve kurduğu Dil Kurultayı’na (bugünkü
TDK) bütün kelimelerin kökenlerinin tespit edilip yabancı kökenlilerin
atılmasını, yerine yani kelimeler türetilmesini tavsiye etmiştir.
Dil Kurultayı Atatürk’ün bu emriyle büyük bir heyecanla bu tasfiye
hareketine başladılar ve yerine yeni kelimeler türettiler.Bu kuruldaki
Profesörlerin göz ardı ettikleri bir husus vardı.Türkçe’de kelime
türetmek M.Ö. 5. y.y.’dan beri belirli kurallara göre yapılmaktaydı.
Kurultay
maalesef kelime türetme esnasında mevcut kuralları dikkate almamıştır.
Ayrıca türetilen kelimelerde asıl amaç ve kritik nokta bu kelimeleri
halkın kabul etmesidir.Türetilen bu kelimeler halk tarafından kabul
görmemiş ve kullanılmamıştır.
Bu durum öyle bir hal almıştı ki, eski kelimeler yasaklandığı için, o dönemde çıkan günlük gazetelerde bile aksamalar oluyordu.
Atatürk şüphesiz çok zor günler geçirdi. Fakat bu çıkmazın oluşturduğu bunalım Gazi’nin en zor günleridir.
Eski
kelimelerin yasaklandığı o dönemde gazetecilik yapan Falih Rıfkı Atay
Atatürk’ün sofrasında bulunduğu bir akşam biraz mahcup, biraz korkarak
Gazi’ye şunları söyler:
-Paşam, haddim olmayarak size bir şey söyleyeceğim. Bu eski kelimelerden
herşeyi yasakladınız bari “şey” kelimesini yasaklamayınız.Bu millet
için ölen şehitler bugün mezarlarından kalksa söyleyecekleri ilk kelime
“şey” dir paşam. “Şey” o kadar Türkçe olmuştur. Atatürk Atay’ı
dinledikten sonra şunu söyler:
-Çocuk,dili bir çıkmaza soktuk.
Atatürk bu sorunla karşı karşıya kaldığı yıllarda Viyanalı doktor Hermann Kvergitsch’in bir kitabını okur. Burada dil
teorisinden bahseden Hermann’ın bütün kelimelerin güneşin oluşumu kadar
eskiye dayandığı fikri Atatürk’ü çok etkiler. Bir gün sonra sabah Dil
Kurultay’ını acil olarak toplar ve okuduğu bu kitaptan bahseder.”Beyler”
der. “Şüphesiz dili bir çıkmaza sokmuşuzdur. Fakat şu bir gerçektir ki
Türkçe dünyada en eski dillerden birisidir ve kelimelerin oluşumu da
güneşin oluşumu kadar eskidir. Yani bugün kullandığımız kelimeler aslen
Türkçe’dir ve diğer dillere bu kelimeler zamanla bizim dilimizden
geçmiştir. Bu teorinin adı güneş dil nazariyesidir.
1930′larda Atatürk’ün ortaya attığı bu
teori o dönemde dili saplandığı bataklıktan çıkarmış ve bütün
kelimelerin kökenine bakmadan türkçeleşmiş olduğundan kullanılmaya
başlanılmıştır.
Şüphesiz bu bir teoridir.Fakat bu Teori günümüzde
dahi yıkıcılığını sürdüren Öz Türkçecilik faaliyetlerine karşı 76 yıl
önce Atatürk tarafından verilmiş iyi bir cevaptır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder