“Nazar değmesi” adı verilen inanç, diğer lisanlarda “şeytan göz” veya “şeytan bakışı”
olarak adlandırılır. Bebeğine yeni elbiseler giydiren bir anne, çarşıya
gidip alışveriş yapar. Bu arada bir başka kadın gelir ve bebeği sever.
Eve gittiklerinde bebek ishal olur. İşte anneye göre bebeğine o kadının
nazarı değmiştir. Dikkat ederseniz burada bebeği seven kadının art
niyeti yoktur. Zaten nazarı değen kişinin genellikle kötülüğü değil,
kıskançlığı ve çekemezliğidir söz konusu olan.
Noel Baba ve benzeri batıl inançlar çocuklukta kuvvetli olup yaş
ilerledikçe azalırken, nazar değme inancı bunun tam tersidir. Nazar
inancının ardındaki güç, bakışın ruhla bütünleşmesidir. Bakış konuşmaya
göre daha etkilidir. İnsana tam odaklanır ve daha duygusaldır.
Birçoğumuz arkamız dönük olduğumuz halde kalabalık içinden birinin bize
baktığını hissetmişizdir.
Nazar değmesi ile ilgili olarak en çok kabul gören görüş, gözdeki
yansımadır. Eğer karşınızdaki birinin gözlerine dikkatle bakarsanız,
gözlerinde kendi görüntünüzün yansıdığını görürsünüz. Eski insanlar
sudan, aynadan yansıyan görüntülerinin kendi ruhları olduğuna
inanıyorlardı. Karşılarındaki insanın gözleri içinde kendi küçük
görüntülerini görünce tehlikede olduklarını, ruhlarının karşısındakinin
gözleri içinde hapsolduğunu sanıyorlardı.
Bu korkunun dünya çapında genel bir inanca dönüşmesinin, şimdi
Irak’ın bulunduğu topraklarda yaşamış eski Sümerlerden kaynaklandığı
sanılıyor, Sümerlerin inançlarına göre bazı insanlar bakarak suları
kurutabilir ve bu nedenle ölüme sebep olabilirlerdi. Sonradan bu inanç
bir bakışla yaşayan şeyleri de kurulabilme yönünde gelişti. Örneğin,
nazar değen çocukların ishal olup vücutlarının sıvı kaybetmesi,
annelerin ve süt veren hayvanların sütlerinin kuruması, meyve
ağaçlarının kuruması ve erkeklerin iktidarsız kalmaları vb. Görüldüğü
gibi, bunların hepsinde de sıvı kaybı ve kuruma vardır.
Bu inanç doğuda Hindistan’a, batıda Portekiz ve İngiltere’ye, kuzeyde İskandinavya’ya kadar yayıldı. Böylesi bir inanca sahip olmayan Amerika, Asya, Afrika ve Avustralya’ya ise kaşifler, denizciler ve göçmenler tarafından taşındı. Ama günümüzde hala Çin, Kore, Güneydoğu Asya, Avustralya ve Amerika yerlilerinde, Afrika’da sahranın güneyinde böyle bir batıl inanç yoktur.
Doğu Akdeniz ve Ege kıyılarında bu inanca, mavi gözlü insanların daha fazla nazarlarının değdiği inancı
da ilave edilmiştir. Bu yörelerde mavi gözlü insanların azlığı bunun
sebebi sanılıyor. Bu nedenle buralarda nazarı geri itmek veya ayna gibi
yansıtmak için mavi göz şeklinde, camdan yapılan nazarlıklar başta
bebekler olmak üzere nazarın değebileceği düşünülen her yere
takılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder